İlköğretim zorunlu hale getirildi (İstanbul’da).
Rüştiye ve Mektebi Ulum-u Edebiye adlı orta dereceli okullar açıldı.
İşlevini kaybeden Enderun’un yerine Mektebi Maarif-i Adliye Okulu açıldı (Devlet memuru yetiştirmek için).
Enderun’un tamamen kapatılması II. Meşrutiyet Döneminde gerçekleştirilmiştir.
Mekteb-i Harbiye ve Mekteb-i Tıbbiye açıldı.
Mızıka-yı Hümayun açıldı (Askeri bando). Donizetti, II. Mahmud adına Mahmudiye Marşı’nı ve Sultan Abdülmecid devrinde de Mecidiye Marşını besteledi.
1835 yılından itibaren hem Mekteb-i Harbiyye’den hem de Kara Mühendishanesi’nden seçilen öğrenciler Paris, Londra, Viyana ve Berlin’deki benzeri kurumlara tahsile gönderilmeye başlandı. (ilk)
İlk resmi gazete çıkarıldı (Takvim-i Vekayi).
Osmanlı sınırları içinde çıkarılan ilk Türkçe gazete aşağıdakilerden hangisidir?
a. Takvim-i Vekayi
b. Vekayi-i Mısriyye
c. Ceride-i Havadis
d. Tasvir-i Efkâr
e. Muhbir Cevap: B
Yerli malı kullanılması zorunlu tutuldu.
Askerlerle memurların elbiselerinin yerli kumaşlardan yapılması karara bağlandı.
İstanbul ve çevresinde çuha, iplik ve deri fabrikaları kuruldu.
Osmanlı tüccarlarının yabancı tüccarlarla rekabet edebilmeleri için gümrük kolaylıkları sağlandı.
Yol yapımına ağırlık verildi.
II. Mahmut döneminde askerlerin takacakları feslerin üretilmesi için Haliç kıyısında bir Feshane; asker ayakkabılarının imali için Beykoz’da bir kundura fabrikası; Hereke’de bir çuha fabrikası kuruldu.
II. Mahmut ‘un ekonomik alanda yaptığı bu çalışmalara İngilizlerle imzalanan Balta Limanı Ticaret Antlaşması ile büyük bir darbe vurulmuştur (1838).
Yed-i Vahid: Devletin Yeniçeri Ocağı’nı kaldırıp Asakir-i Mansure ordusunu kurmasından sonra hazineye gelir temin etmek üzere kereste, kömür, palamut, afyon, hububat gibi bazı maddelerin ticaretini bizzat yapmak üzere piyasaya girmesi ve müdahalesi anlamında kullanılan bir tabirdir. Kapitülasyonların olumsuz etkilerinin de azaltılması amaçlanmıştır. 1828 yılında II. Mahmut Döneminde uygulanmaya başlanan yed-i vahit yine II. Mahmut Döneminde Balta limanı antlaşması ile kaldırılmıştır.
İlk resmi gazete: Takvim-i Vekayi, iç ve dış kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla 1 Kasım 1831’den itibaren Vakanüvis Mehmed Esad Efendi yönetiminde çıkarılmaya başlandı.
İlk yarı resmî gazete: Ceride-i Havadis 1 Temmuz 1840’da yayımlanmaya başladı. Gazetenin imtiyaz sahibi, Amerikan elçiliğinde kâtiplik yapan İngiliz asıllı tüccar William Churchill’di.
İlk özel gazete: Tercüman-ı Ahval, devletten mali destek almayan gerçek bir gazeteye doğru atılan ilk adımdı.
Osmanlı dünyasında yayımlanan ilk dergi ise Mart 1849’da çıkmaya başlayan Vekayi-i Tıbbiye’dir.
1870’te çıkan Diyojen’le (Teodor Kasap) başlayan mizah dergiciliği, halkın artan ilgisine paralel olarak bu dönemde sıçrama yapan süreli yayınlardandı.
Muhbir (Ali Suavi) ve İbret (Namık Kemal)
Kalem Dergisi (II. Meşrutiyet-mizah)
İkdam (Ahmet Cevdet Oran-Türkçülük)
Sıratı Müstakim (Mehmet Akif)
Düstur (resmi dergi)
Kadınlara yönelik ilk dergi Muhadderat
Kadınların çıkardığı ilk dergi Şüküfezar