Reform Haraketleri

Reform Haraketleri

1- REFORMUN NEDENLERİ

Reform Hareketleri, 16, yüzyılda Avrupa’da Hıristiyanlık dininin Katolik mezhebinde yapılan değişikliklere ve düzenlemelere denir.

Sebepleri

  1. Matbaa’nın etkisi.
  2. Rönesans’ın etkisiyle serbest düşüncenin gelişesi ve yayılması.
  3. Katolik kilisesinin bozulması.
  4. Endülüjans meselesi.
  5. Halkın yoksul düşmesi.
  6. Coğrafi keşiflerin etkisi. ..

2- REFORMUN GELİŞİMİ

Reform hareketleri ilk önce Almanya’da başlamıştır. Martin Luter kilise ve papa’ya karşı çıkarak reformun öncüsü olmuştur. Reform hareketlerinin başlaması sonucu Almanya’da 25 yıl süren din savaşlarına neden oldu. Ogusburg Barışı ile din savaşları sonsa erdi. Almanya’da Protestanlık mezhebi resmen kabul edildi.(1555)

Fransa’da Reform: Fransa’da reformun öncüsü Kalven olmuştur. Nant Fermanı (1588) ile Fransa’da Kalvenizm mezhebi resmen kuruldu.

İngiltere’de Reform: İngiltere’de reform hareketleri krallar tarafından başlatılmıştır. Kral 8. Hanri Papa ve kiliseye karşı çıktı. Sonunda İngiltere’de Anglikanizm kilisesi kuruldu.

1618-1648 yılları arasında Avrupa’ da otuz yıl devam mezhep savaşları yapıldı. Bu savaşlarda Alpıanya, Fransa, Danimarka ve İsveç karşısında yenilgiye uğradı. Vastefalya Antlaşması  imzalandı.(1648) İsveç, Norveç ve Danimarka Protestanlığı, İskoçlar Kalvenizm’i kabul etti. İrlandalılar; Katolik kaldı

3- REFORMUN SONUÇLARI

  1. Avrupa’da yeni mezhepler ortaya çıktı.
  2. Papa ve din adamlarına olan güven azaldı.
  3. Okullar laik hale getirilerek eğitim kilisenin elinden alındı.
  4. Krallar ve prenslikler din işlerinde egemen Fermanya başladılar.
  5. Katılık kilisesi kendini yenilemek zorunda kaldı.
  6. Kilisenin mallarına el konuldu.
  7. Bilimsel gelişmeler hızlandı…

4- REFORMUN OSMANLI DEVLETİ’NE ETKİLERİ

Reform hareketleri Osmanlı Devletinde yaşayan Hristiyanlar üzerinde herhangi bir etki bırakmamıştır.

Çünkü Osmanlı Devletinde dinlere karşı bir hoşgörü vardı. Ayrıca Osmanlı Devletindeki Hıristiyanlar Ortodoks idiler

Önemli Türk hattatları

  • Amasyalı Yakut’ ul-Mutasımı; 6 yazı çeşidini başarı ile uygulayabilen bir hattattır.
  • Amasyalı Şeyh Abdullah; En meşhur hattatlardan­dır. Kendisinden sonrakiler onu örnek almışlardır.
  • Ahmet Karahisari; Kanuni dönemi hattatlarındandır.

5.MİMARİ

Osmanlı mimarisinde kuruluştan itibaren 15. yüzyılın ikinci yarısına kadar Selçuklu ve Beylikler Döneminin etkisi görülmektedir. Mimari eserler gördükleri hizmete göre;

  • Dini
  • Sivil
  • Askeri Fermanı üzere üçe ayrılırlar..

Dini Mimari

Cami, mescit, türbe, tekke ve zaviyeden meydana gelmektedir.

İlk örnekleri;

İznik’teki Hacı Özbek Cami Bursa’daki Orhan Bey Cami

İlk camiler tek kubbelidir. Zamanla Mimari alanda gelişmeler oldu. Birçok eser yapıldı.

Ulu Cami; Y. Beyazıt tarafından Bursa’da yaptırılmıştır.

Çok kubbeli plan uygulanmıştır.

Yeşil Cami ve Yeşil Türbe; Kuruluş döneminin önemli Mimari eserleri arasında yer almaktadır.

XV. Yüzyıl

Klasik Osmanlı Mimarisi bu yüzyılda ortaya çıkmıştır. Klasik üslubunun ilk örnekleri bu dönemde ortaya çıkmıştır. Üç Şerefeli Cami; Edirne’de inşa edilmiştir.

Fatih Camisi ve Külliyesi; Fatih Döneminde yapılmış­tır. İçinde caminin yanı sıra medrese, han bulunmaktadır. Hem sivil hem de dini Mimarinin en güzel örneklerindendir.

Beyazıt Camisi ve Külliyesi; II. Beyazıt tarafından yaptırılmıştır. 1506’da bitmiştir. Mimari Mimar Hayret- tindir.

Bu dönemin diğer önemli Mimarları;

  • Sinaüddin Yusuf
  • Mimar Ayaş..

Klasik Osmanlı Mimarisinde imcelik, sağlamlık ve , uygunluk ön plandadır.

XVI. Yüzyıl

Osmanlı Mimarisi en parlak devrini bu yüzyılda yaşamıştır. Bu dönemde Mimar Sinan yetişmiştir.

  • Mimar Sinan; 1538’de Hassa Mimar Ocağı Mimar

başlığına getirilmiş ve ölümüne kadar bu görevi yürütmüştür. (1588) Bu dönemde 400’eyakın eser inşa etmiştir’. Bü eserlerin birçoğu hala ayaktadır. Yetiştirdiği öğrencileri onu takip etmişlerdir.

En önemli eserleri;

  • Şehzade Cami; Çıraklık eseri,
  • Süleymaniye Cami; Kalfalık eseri.
  • Selimiye Cami; Ustalık eseri olarak kabul etmektedir.
  • Mostar Köprüsü; Bosna-Hersek’tedir.

Mimar Sinan’ın Eselerleri

81 Cami

51 Mescit

55 Medrese

26 Darul Kurra

17 İmarethane

3DaruşŞifa

7 Su Kemeri

8 Köprü

18 Kervansaray

17 Mahzen ibarettir.

Sivil Mimari

Han, kervansaray, hastane, çarşı, köprü, köşk, saray vb. sivil Mimariyi oluşturmaktadır. Birçok medrese camilerin yanında inşa edildi. Birçok hamam yapıldı. En önemli hamamlar;

  • Ayasofya Hamamı
  • Çemberlitaş Hamamı

Hanlar;

  • Emir Han; Bursa’da.
  • Koza Han; II. Beyazıt tarafından Bursa’da yaptırıldı.
  • Geyve Han; Çelebi Mehmet tarafından yaptırılmıştır.
  • Valide Han; İstanbul’da.
  • Kürkçü Han; İstanbul’da.
  • Vezir Han; Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarından yaptırılmıştır.
  • Yeni Han; Tokat- Sivas yolu üzerinde.
  • Taş Han; Merzifon’da.
  • Voyvoda Han; Tokat’ta.
  • Cinci Han ; Safranbolu’da.
  • Han ve Kervansaraylar amacı; hem barınak olarak kullanılıyor, hem de dükkanları ile bir çarşı vazifesi görüyordu.

Topkapı Sarayı; fatih zamanında inşa edilmiştir. Bir çok daire köşkten meydana gelir. En önemlileri,

  • Çinili Köşk
  • Revan Köşkü
  • Bağdat Köşkü…

Osmanlı sivil Mimarisinin en güzel örneklerinden biridir.

Çarşılar

  • Kapalı Çarşı; Yapılış tarihi kesin olarak bilinmiyor.
  • Mısır Çarşısı; 17. yüzyılda yapılmıştır.

Askeri Mimari; Kale, sur ve hisarlardan ibarettir.

En önemlileri;

  • Anadolu Hisarı; Y. Beyazıt tarafından yaptırılmıştır.
  • Rumeli Hisarı; Fatih tarafından yaptırılmıştır.
  • Topkapı sarayı, Surlar.

6- OSMANLILARDA OYUN, EĞLENCE VE ŞENLİK MÜZİK

Osmanlılar Türk müzik geleneğini devam ettirdi. “Mehterhane” denilen mızıka takımmı kurdular.

  • Davul
  • Zurna