I. DÜNYA SAVAŞI İTTİFAK & İTİLAF GRUPLARI VE SAVAŞIN GELİŞİMİ

İttifak Grubu (Bağlaşma)

1) Almanya

2) Avusturya-Macaristan İmparatorluğu

3) İtalya

4) Osmanlı Devleti

5) Bulgaristan

Bulgaristan savaşa Çanakkale Savaşlarının Osmanlı tarafından kazanılması üzerine İttifak devletleri yanında katılmıştır. Bulgaristan’ın savaşa girmesi ile Almanya ile Osmanlı arasında kara bağlantısı kurulmuş ve Osmanlı’ya Almanya’dan gelecek yardımın önü açılmıştır.

İtilaf (Anlaşma) Grubu

1) İngiltere

2) Fransa

3) Rusya

4)  İtalya

Savaştan önce Almanya ve Avusturya-Macaristan ile beraber Üçlü İttifak’ı oluşturan İtalya savaş başladıktan kısa bir süre sonra taraf değiştirerek İtilaf Devletleri’nin safına geçmiştir. İtalya’nın taraf değiştirmesinde İngiltere tarafından Anadolu’nun paylaşımına ortak edilmesi ve Adriyatik Denizi kıyılarında Avusturya-Macaristan’la yaşadığı sınır problemleri etkili olmuştur.

5) Japonya 

6) Sırbistan

7) Romanya 

9) Karadağ 

10) Yunanistan 

Savaşın başlangıcında, gidişatında ve sonucunda önemli bir etkisi olmayan Yunanistan; savaşa en son katılan devlettir.

11) Portekiz

12) ABD

ABD Almanya’nın ticaret ve yolcu gemilerini batırması ve ABD ile arasında gerginlik bulunan Meksika ile işbirliği yapması üzerine 2 Nisan 1917’de savaşa katıldı. ABD’nin savaşa girmesiyle savaşın dengesi itilaf lehine bir şekil aldı. Savaşın başlangıcında etkili olmayan ABD savaşın sonucunda etkili olmuştur. ABD’nin savaşa girmesi savaşın süresinin kısalmasında, savaşın İtilaf Devletleri lehine sonuçlanmasında, Rusya’nın savaştan çekilmesinden dolayı oluşan boşluğun doldurulmasında etkili oldu. ABD savaşa girmekle Monroe Politikasını terk etmiş ve tarafsızlık politikasını da bozmuş oldu. 

13) Brezilya

Savaşın Başlaması ve Gelişimi

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahdın suikast sonucu öldürülmesinin ardından Sırbistan’a sert bir nota verip suçluların derhal cezalandırılmasını istemiş ancak Sırbistan bu notaya seferberlik ilan ederek cevap vermiştir. Bunun üzerine Avusturya-Macaristan Sırbistan’a Sırbistan’ı korumak isteyen Rusya’da Avusturya-Macaristan’a savaş ilan etmiştir. Diğer taraftan Almanya hem Rusya’ya hem de Fransa’ya savaş ilan etmiş İngiltere de Almanya’ya savaş ilan etmiştir. Sonraki günlerde hem Fransa hem de İngiltere Avusturya-Macaristan’a savaş ilan etmiş böylece savaş kısa sürede tüm Avrupa’yı sarmıştır.

Avrupa’da başlayan savaş kısa sürede diğer kıtalara ve sömürgelere sıçramıştır. Durumdan yararlanma yoluna giden Japonya 23 Ağustos 1914’de Almanya’ya savaş ilan etmiş ve Asya’daki Alman sömürgelerini ele geçirmiştir.

Savaşta amacına ulaşarak savaştan en erken çekilen devlet Japonya’dır.

Osmanlı Devletinin Birinci Dünya Savaşına Katılması

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesinin Nedenleri 
  • Devlet adamlarının savaşı Almanların kazanacağına inanmaları 
  • XIX. yüzyılın sonlarında ve XX. yüzyılın başlarında kaybedilen toprakların geri alınmak istenmesi 
  • İttihat ve Terakki Fırkası’nın Alman hayranlığı ve askeri ıslahatlarda Almanya’dan faydalanılması 
  • Ege adalarının geri alınmak istenmesi 
  • Osmanlı Devleti’nin kapitülasyonlar ve Dûyun-u Umumiye borçlarından kurtulmak istemesi 
  • Osmanlı Devleti’nin siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi 
  • Osmanlı devlet adamlarının Almanya’nın desteğiyle ülkenin kalkınabileceğine inanmaları 
Almanya’nın Osmanlı Devletini Yanına Çekmek İstemesinin Nedenleri
  • Osmanlı Devleti’nin jeopolitik konumundan faydalanarak;
  • Orta Doğu’ya kaydırarak Avrupa’da rahatlamak
  • İngilizlerin sömürge yollarını kesmek (Süveyş Kanalı)
  • Rusya’nın dikkatini Avrupa dışına çekmek
  • Rusya ile İtilaf devletlerinin bağlantılarını kesmek (Boğazlar)
  • Osmanlı’nın halifelik gücünden faydalanarak;
  • Sömürgelerdeki Müslümanları İngiltere ve Fransa’ya karşı kışkırtmak
  • Rus hâkimiyeti altında yaşayan Müslüman Türkleri Rusya’ya karşı kışkırtmak
  • Osmanlı Devletinin hammaddesinden faydalanmak
  • Osman Devletinin insan gücünden faydalanmak