Suriye Sınırı: Suriye sınırında 1921’de Ankara Antlaşması ile belirlenen durum korunmuş yani Hatay’ın Fransız mandasındaki Suriye’ye bırakılması Caber Kalesinin Türk toprağı sayılması gibi maddeler aynen kabul edilmiştir. Ayrıca Hatay’da yaşayan Türk halkının kültürel hakları da güvence altına alınmıştır.
Misakımillî’ye aykırı olan bu durum 1939 yılında Hatay’ın anavatana katılmasıyla Misakımillî’ye uygun hale getirilmiştir.
Irak Sınırı: Musul meselesinden dolayı İngiltere ile Türkiye bu konuda anlaşmaya varamamıştır. Konferansa katılan devletler Musul meselesinden dolayı diğer konulara sıra gelmemesine tepki göstermişler bu nedenle mesele İngiltere ile Türkiye arasındaki ikili görüşmelere bırakılmıştır. Buna göre konferans dağıldıktan sonra İngiltere ile Türkiye arasında ikili görüşmeler başlayacak ikili görüşmelerden dokuz ay içerisinde bir sonuç çıkmazsa mesele Milletler Cemiyeti’ne götürülecek ve kararı Milletler Cemiyeti verecekti.
Lozan Konferansı’nda çözüme kavuşturulamayan tek konu Irak sınırı (Musul) konusudur. Konferans dağıldıktan sonra başlayan ikili görüşmelerden sonuç çıkmamış ve mesele Milletler Cemiyeti’ne götürülmüştür Milletler Cemiyeti yanlı davranarak Musul’u İngiltere mandası altında bulunan Irak’a bırakmıştır. Türkiye bu kararı önce kabul etmediyse de Şeyh Sait İsyanı nedeniyle Musul’dan vazgeçmek zorunda kalmış ve 1926 tarihinde imzalanan Ankara Antlaşması ile Musul Misakımillî’ye aykırı olarak Irak’a bırakılmıştır.
Lozan’da isteklerimiz doğrultusunda çözülemeyen konular:
Yunanistan Sınırı: Türk-Yunan sınırı Meriç nehri olarak kabul edilmiştir. Yunanistan’ın Anadolu’da yaptığı tahribata karşılık Karaağaç İstasyonu’nu savaş tazminatı olarak Türkiye’ye vermesi kararlaştırılmıştır.
Lozan’da son şeklini alan tek sınırımız batı sınırımızdır.
Adalar: İmroz (Gökçeada) ve Bozcaada Türkiye’ye bırakılacak diğer Ege Adaları ise Yunanistan egemenliğine bırakılacaktır. Ancak Yunanistan Batı Anadolu’ya yakın adalarda silah bulunduramayacaktır.
Türkiye boğazların güvenliğini sağlamak amacıyla Çanakkale Boğazı’na çok yakın olan İmroz ve Bozcaada’da egemenlik kurmuştur.
Uşi Antlaşması ile geçici olarak İtalya’ya bırakılan Oniki Ada kesin olarak İtalya’ya bırakılmıştır.
Kıbrıs’ın İngiltere’ye ait olduğu kabul edilmiştir.
Kapitülasyonlar tüm sonuçlarıyla beraber tamamen kaldırılmıştır. Ancak Türkiye beş yıl süreyle gümrük tarifelerine zam yapmayacaktı.
Kapitülasyonlar ‘ın kaldırılması Lozan’ın en önemli getirilerinden biridir. Böylece ekonomik bağımsızlığın sağlanması yolunda en büyük adımlardan biri atılmıştır.
Osmanlı borçları imparatorluğun parçalanması sonucu kurulan yeni devletler arasında paylaştırıldı. Osmanlı’nın en fazla Fransa’ya borcu olduğundan dolayı, borçlar en fazla Fransa ile tartışıldı. TBMM kendi payına düşen bölümü eşit taksitlerle kâğıt para olarak ödeyecekti.
Lozan’da Çözümlendiği Halde Tekrar Sorun Olan Konular:
Türkiye payına düşen borçları 1954 yılına kadar Fransız Frangı olarak ödedi.
Yunanistan’dan Karaağaç bölgesi savaş tazminatı olarak alınmıştır.
Yalnız gayrimüslimler azınlık kabul edilmiş ve azınlıkların tamamı Türk vatandaşı olarak kabul edilerek hiçbir ayrıcalığa sahip olmadıkları
belirtilmiştir.
Türkiye azınlıkların Türk vatandaşı kabul edilmesini sağlayarak Avrupa devletlerinin içişlerine karışmasını engellemiştir.
Mübadele: Türkiye’deki Rumlar ile Yunanistan’daki Türkler karşılıklı yer değişecekti. İstanbul’daki Rumlar, Batı Trakya’daki Türkler bu değişimin dışında tutulacaktı.
Mübadele meselesi Lozan’da karara bağlandığı halde Yunanistan ve Türkiye arasında uygulamadan kaynaklanan gerginlikler yaşanmıştır.
Patrikhane İstanbul’da kalacaktır. Patrik seçimini, başka devletleri iç işlerine karıştırmak istemeyen Türkiye yapacaktır. Türkiye Ortodoks din adamlarının belirlediği üç adaydan birini patrik olarak tayin edecektir. Patriğin siyasal yetkileri olmayacaktır.
Yabancı okulların Türk kanunlarına uyması kabul edilmiştir.
Boğazlar Komisyonu: Boğazların yönetimi başkanı Türk olan uluslararası “Boğazlar Komisyonu” tarafından yapılacaktı.
Boğazların Askersizleştirilmesi: İstanbul boğazının iki yakasında yedişer kilometrelik Çanakkale Boğazı’nın iki yakasında onar kilometrelik alan askerden arındırılacaktır. Ayrıca İstanbul ve çevresinde en fazla 12000 kişilik bir garnizon bulundurulacaktı.
Boğazlarda Boğazlar Komisyonu’nun varlığı ve Türkiye’nin asker bulundurma hakkını kısıtlanması Türkiye’nin egemenlik haklarına aykırıdır..
Boğazlardan Geçiş: Ticaret gemilerinin geçişi için herhangi bir sınırlama getirilmemiş tamamen serbest tutulmuştur. Savaşa gemileri belirli şartlara bağlanmıştır. Buna göre barış zamanında tüm devletlerim savaş gemileri boğazlardan geçebilecek ancak bu gemiler Karadeniz’in en güçlü devletinden daha büyük bir kuvvete sahip olmayacaklardır. Savaş zamanında ise boğazlardan geçiş Türkiye’nin savaşta olup olmamasına göre farklılık gösterecektir.
Lozan’da egemenlik haklarımıza aykırı olarak çözümlenen boğazlar konusu 1936 yılında Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile egemenliğimize uygun hale getirilmiştir.