Osmanlı Devleti tarih geleneği, Osmanlı beyliğinin kurucusu Osman Bey’in atalarını 1220’lerden itibaren Moğolların ortaya çıkışı sonucu Anadolu’ya akan Türkmen kitlelerine bağlar.
Bir kısım Osmanlı kaynakları Osmanlıların çıkış noktasını Mahan olarak belirtirken, bir kısmı Ahlat’ı ön plana çıkarır.
Mahan: İran’ın güneyinde bulunan Kirman eyaletinde yer alan şehir. Tarihi gelenekte burası Osmanlı ailesinin bilinen ilk yurdu olarak açıklanır.
Moğolların Anadolu’ya ilerlemeleri üzerine Osmanlıların ataları Ahlat’tan Erzurum-Erzincan taraflarına yönelmişler, bir süre burada kaldıktan sonra eski vatanlarına dönmek niyetiyle Haleb’e kadar inmişler, sonra yeniden Pasin ovasına gitmek zorunda kalmışlar, burada iken ailenin bir kısmı ayrılmış, geri kalanlar Ertuğrul
Bey liderliğinde Ankara-Karacadağ yoluyla Söğüt’e gelmişlerdir.
Osmanlı tarihlerinden bazıları (Âşıkpaşazade Tarihi, Anonim Tevârih-i Âl-i Osmanlar, Oruç Bey Tarihi), Süleyman Şah hikâyesini ön plana alırlarken, ilk Osmanlı tarihini yazan Ahmedî, Sultan Alaeddin ile Gündüz Alp’in ilişkilerine temas eder, ancak Gündüz Alp’in nereden geldiğini belirtmez.
Osman Bey’in adını veren dönemin tek çağdaş tarihi, Pachimeres tarafından yazılmış olup 1260-1307 yılları arasındaki olayları anlatan bir Bizans kroniğidir.
Osman Bey’in tarihi bir şahsiyet olarak Kayı boyuna mensup olduğunda Osmanlı kaynakları ittifak etmektedir.
Yine bazı araştırıcılar böyle bir irtibatın sonradan uydurulmuş olduğu görüşündedirler (P. Wittek, F. Köprülü, F. Sümer).
Bununla beraber Osmanlı Devleti hanedanının Kayı boyuna mensup olduklarına dair gelenek, XV. yüzyılda hanedan tarafından resmi bir kabul görmüştür.
Öte yandan XV. ve XVI. asra ait tahrir defterlerine yansıyan bilgiler, Osmanlıların ortaya çıktığı ana coğrafyada (Bursa-Eskişehir-Bolu hattı) Kayıların açık izlerini gösterir.
Sonra Mardin’e gittiler.
Yassıçemen Savaşı
Türkiye Selçuklu sultanı I. Alâeddin Keykubat bu sırada göçebe hayatı yaşayan Kayıları Ankara yakınlarındaki Karacadağ yöresine yerleştirdi.
Daha sonra ise Bizans üzerindeki baskıyı artırmak ve sınır güvenliğini sağlamak amacıyla Bizans sınırındaki Söğüt ve Domaniç yörelerine yerleştirildiler. Bu sırada Kayıların başında Ertuğrul Bey bulunmaktaydı.
XIV. YÜZYIL BAŞLARINDA YAKIN DOĞU VE AVRUPA
Balkanlar ve Avrupa:
I. Timurlular,
II. Büyük Selçuklu,
III. Altınorda,
IV. Cengiz Han,
V. Memlukler,
VI. İlhanlılar,
VII. Safeviler
Yukarıdakilerden hangileri Osmanlı ile çağdaştır? (Hepsi ile)
Osmanlı’nın ilk dönemlerinden bahseden yabancı kaynaklar;
Bizans; Pachymeres, Nicephoras, Kantakuzenos
Arap; İbni Batuta, İbni Said, el Umarî
En eski yerli kaynak Yahşî Fakih Menakıbnamesi günümüzde mevcut değildir.
Aşıkpaşazade eserini yazarken bu kaynağı gördüğünü ve yararlandığını belirtmiştir. Menakıbname XV. Yüzyıl Tevarihi Âli Osmanlarına kaynaklık etmiştir.
Ahmedi İskendername son bölümü Osmanlı tarihi hakkındadır.
Kuruluş dönemi hakkında en detaylı bilgiyi Aşıkpaşazade Tarihi vermektedir.