PLATON (EFLATUN) (M.Ö. 427 – M.Ö. 347)

Platon (Eflatun) Arapçada P harfinin olmamasından dolayı Arap dünyasında Eflatun olarak anılmaktadır.

M.Ö. 428 yılında, Atina’da soylu bir ailenin oğlu olarak doğmuştur. Çok iyi bir eğitim almıştır. Sokrates ile karşılaşınca, felsefeye başlamıştır ve Sokrates’in ölümüne kadar sekiz yıl en iyi öğrencisi olmuştur. Sokrates’in ölümünden sonra, Sicilya ve İtalya’ya geçmiştir. Yaklaşık 40’lı yaşlarında Atina’ya dönmüştür. M.Ö. 347 yılında hayata gözlerini yummuştur.

Hayatı ve felsefesi

Sokrates, hayatı boyunca sokaklarda eğitim vermişti. Fakat Platon sokaklarda değil, kalabalıktan uzak bir yerde okul kurarak, özel bir eğitim vermek istiyordu. Atina’nın batısında adını Academios’tan alan bölge, bu amaç için çok uygun bir yerdi. Platon bu nedenle, meşhur olan okulunu buraya kurmuştur. Bu okulda tapınaklar, öğretmen odaları, konferans salonları ve yemekhaneler vardı. Eğitim sırasında karşılıklı konuşma ve soru cevap yöntemi kullanmıştır. Ağırlıklı olarak, ahlak ve siyaset eğitimi verdiği bilinmektedir. Bu okul, Bizans imparatoru Justinianus tarafından kapatılmıştır. Akademiyi kapatmanın nedeni, pagan etkisini engellemektir. Platon, Mısıra yapmış olduğu gezide onların bilimleri, dini ve yaşam biçimleri ile ilgili bilgiler edinmiştir. Mısır uygarlığının, Yunan uygarlığından daha önce geliştiğini ve onun biçimlenmesine yardımcı olduğunu anlamıştır. Platon’un eserlerinde bulunan astroloji bilgileri Babilliler’den gelmektedir.

Yunanlıların ezeli düşmanları olan Persleri ise, çok iyi tanımaktaydı. Eserlerinde Perslerin otokrasisi, ona Yunanlıların demokrasisinden daha cazip gelmektedir. Son diyaloglarındaki ve eserlerindeki dualist eğilim, Zerdüştlükten gelmektedir. Ayrıca, Hint felsefesine yakınlık da göze çarpmaktadır. Platon için matematik çok önemli bir bilimdir. Matematik sayesinde gerçek bilime ulaşılıyordu, zaten tanrı en büyük matematikçiydi. Gölgeler alemi ile gerçek yaşam arasındaki köprüyü birbirine bağlayan geçit matematiktir. Bu nedenle, akademinin kapısında “Geometri bilmeyen bu kapıdan girmesin” yazmaktadır. Platon’un matematiğe olan bu görüşleri ve çalışmaları sonucunda, matematik seçkin bir bilim olarak kabul edilecektir.

Platon(Eflatun) Eserleri

Charmides                      Euthydemos                   Euthyphron                   Gorgias               Ion
Kratylos                            Kritias                              Kriton                            Laches                   Lysis
Menexenos                      Menon                               Nomoi                        Parmenides                 Phaidon

Phaidros                          Philebos                             Politeia                         Politikos                   Protagoras

Sophistes                       Symposion                         Theaitetos                     Timaios