Beytül Hikme (Bilgelik Evi)de kütüphanenin idaresinde görev almıştır. Harezmi, Türk İslam Devletleri alimleri arasına önemli bir yere sahip isimlerdendir.
Batlumyus’un astronomik cetvellerini de düzenlemiştir. Zicü’l Harezmi (Harezmî’nin Yıldız Kataloğu)
Kitab’ul Muhtasar fi Hisabi’l Hind (Hint Hesabına Göre Matematik El Kitabı)
Kitab ül cebir vel mukabele
Alpharabius (Alfarabus)
Musikişinas
Kanun, rübap
Kitabül Musiki ve İhsa’ül-Ulûm (İlimlerin Sayımı)
Medinetül Fazıla
Batı dillerinde adı Alberuni veya Aliboron olarak geçen Biruni matematik, doğa bilimleri, coğrafya ve astronomi alanlarında eserler vermiştir. Ona gö re bilimin ilerlemesi için özgür düşünebilmek şarttır. “İnsanların düşünüş ve inanışları başka başka dır. Uygarlık da bu farklılıktan doğar.” diyerek bu konudaki düşüncelerini açıklamıştır.
El Kanun-ül Mesüdi (Sultan Mes’ud’a sunduğu astronomi konulu eser), Kitâbü’s Saydelefî’t- Tıp (eczacılık kitabı) önemli eserleridir.
Avicenna (Avicenna
Felsefe,
mantık, fizik, astronomi ve özellikle de tıp “El Kanun Fi’t-tıp (Tıp Kanunu)
Şifa
farmakoloji
Taberistan’da doğan Ebucafer Taberi tefsir, kıraat, hadis, tarih, edebiyat, matematik ve tıp alanlarında dersler almıştır. Bu alanlarda önemli çalışmalar yapmıştır. Bağdat’ta vefat etmiştir. Tarih’ul Ümen ve’l Mülük önemli eserleridir.
10. yüzyılda yaşamıştır. Zamanında uluslararası ilişkilerden geniş ölçüde haberdar bir diplomat olan
İbn-i Fadlan, Abbasi halifesinin çok zor durumda olduğu bir dönemde Türklerle Abbasiler arasında dostluk kurulmasını sağlamıştır. 921 yılında Abbasi halifesinin Bulgarlara gönderdiği elçi heyetinde yer almıştır.
En önemli eseri ise İbn-i Fadlan Seyahatnamesidir.
965 yılında Basra’da doğan İbnü’l Heysem matematik, astronomi, tıp, kimya, fizik ve optikte önemli başarılar kazanmıştır. Fotoğraf makinası gibi bütün resim kaydetme cihazları basit bir temel ilkeye dayanır.
Bu ilkeyi bin yıl önce Müslüman bilim adamı İbn’ül Heysem’in keşfettiği çoğu kişi tarafından bilinmez.
Kitabü’l Menazir İbnü’l Heysem’in en önemli eseridir.
Gazali İran’da yetişen bir fıkıh alimidir. Küçük yaşlardan itibaren iyi bir eğitim almış, ilim öğrenmek
için pek çok ülke gezerek İslam dünyasında Hüccet-ül İslam (İslam’ın ispatlayıcısı) olarak tanınmıştır.
İhyâ’ü Ulûmi’d Din, El-Munkizumine’d Dalâl önemli eserleri arasındadır.
Endülüs’ün Septe şehrinde doğmuştur. Coğrafya alanındaki çalışmaları ile ünlüdür. Güney Afrika ve İspanya’da uzun süreli seyahatler yapmıştır. 1166 yılında Polerma’da ölmüştür. Yandaki resimde de görüldüğü gibi İdrisi Dünya’nın ekvatorla ikiye ayrıldığını belirtmiş ve Güney Yarım Küre ile Kuzey Yarım Küre’nin özelliklerinden söz etmiştir. İdrisi ayrıca Batı Avrupa ülkelerinin haritalarını tarihte ilk defa aslına uygun çizmiştir.
İspanya’da doğan Muhyiddin Arabi, küçük yaştan itibaren yaptığı çalışmalarla dikkatleri üzerine toplamayı başarmıştır. Kendi döneminin din bilginleri ve filozofları ile görüşmeler yaparak İslam dünyası içerisinde uzak gezilere çıkmıştır. Öğretisini varlığın mutlak birliğine dayandırmıştır. 1240 yılında Şam’da vefat etmiştir.
Fususu’ı Hikem, Muhederât’ul-Ebrâr ve Müsameratü’l-Ahyâr önemli eserleridir.
Endülüs’te doğan İbn-i Rüşd önceleri dinî bilimlerle uğ raşmış, daha sonra fizik, tıp, astronomi ve özellikle de felsefe alanın da önemli eserler vermiştir. Her türlü ger çeğin yalnız akıl ile bulunabileceğine inanan İbn-i Rüşd, rasyonalist bir filozof olarak tanınmaktadır. Hristiyan lar tarafından zmanın Voltaire(Volter)’i olarak kabul edilmektedir.
Makale Fit Mizac (yazdığı ilk felsefi eser) ve Tühefütü’t Tehefüt (çelişkilerin çelişkileri) önemli eserleridir.
Mescidi Aksa
İlk Kıble
Süleyman tapınağı
Hz. Ömer
Emevi halifesi Mervan
Kubbetüssahra
Bilim
| BİLGİNLER | ÖNEMLİ ÖZELLİKLERİ |
| FARABİ (870–950) | · Türk İslam devletlerinde pozitif bilimler Farabi ile başlar
· Batı dünyasında Al Pharabius (Alfarabyus) adıyla tanınan Farabi Aristo’nun düşüncelerini yorumlayarak çok başarılı bir şekilde açıklamış bu yüzden Muallim-i Sani (İkinci Öğretmen) lakabını almıştır. · Aristo’nun yaptığına yakın bir şekilde ilimleri sınıflandırarak İhsa’ul-Ulum (İlimlerin Özellikleri) adlı eseri hazırlamıştır. · Medinet’ül-Fazıla (Faziletler şehri) en önemli eserlerindendir. · Akılcılığı ön planda tutarak pozitif bilimlerin gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. · Müzikle ilgili yaptığı çalışmalar müzik aletlerinin yapılmasına katkı sağlamıştır. |
|
İBN-İSİNA (980–1037) |
· Avrupa’da Avicenna olarak tanınan İbn- i Sina’nın beş ciltten oluşan EI-Kanun Fit-Tıb adlı tıp kitabı defalarca Latinceye çevrilmiş ve Avrupa üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulmuştur.
|
|
İBNÜ’L ESİR
|
· El Kamil fi’t Tarih adlı eseri bugün Selçuklular hakkında bilgi veren temel kaynaklardandır.
|
|
GAZALİ (1058–1111) |
· Büyük Selçuklu Dönemi’nde yaşayan Gazali, Nizamiye Medresesi’nde öğretmenlik yapmıştır.
· İslam felsefesi (kelam) ile ilgilenmiştir. · Siyasi ve bölücü din anlayışlarıyla mücadele etmiştir. · En önemli eseri İhya’ül Ulumiddin’dir. (Din ilimlerinin yeniden yapılandırılması) |
| BİRUNİ (973–1051) | · Dünya tarihinin Arşimet, Leonardo ve Leibniz gibi dâhilerinden kabul edilir.
· Enlem ve boylam daire tespit eden Bîruni dünyanın güneş etrafında dönüşünün bir yılda gerçekleştiğini ispatlamıştır. · Âsâr’ül-Bâkiye adlı eserinde Asyalı milletler hakkında bilgi vermekte ve astronomiden bahsetmektedir |
| UTBİ | · Gazneli Sultan Mahmut Dönemi olaylarını Tarih-i Yemin adlı eserinde anlatmıştır.
|
| ÖMER HAYYAM
( ? — 1123) |
· Büyük Selçuklu devleti döneminde yaşamıştır.
· Melikşah tarafından kurulan rasathanede (gözlemevi) başkanlık ettiği bir kurulla birlikte “celali takvim”ini hazırladı. · Aynı zamanda şair olan Ömer Hayyam’ın rubaileri meşhurdur. |
| ZEMAHŞERİ
|
· Harzemşahlar Dönemi’nde yaşamış olan Zemahşeri’nin Keşşaf adlı eseri ve Mukaddimet’ül-Edeb adlı bir gramer kitabı önemli eserlerindendir.
|
| HAREZMİ | · Matematik, astronomi ve coğrafya bilginidir.
· Cebiri sistemleştiren Harezmi’nin, Kitab’ül-Cebr Ve’l Mukabele adlı eseri bulunmaktadır. |
Türk İslam Devletleri ve mimari eserleri şu şekildedir;
Karahanlılar;
Gazneliler;
Büyük Selçuklu Dönemi
İlhanlılar
Timurlular Dönemi
Safeviler
Babürlüler
Karakoyunlular
Akkoyunlular Dönemi
Harzemşahlar
Türk-İslam Sanatının Buluşları
Türk İslam Devletleri sanat dünyasına da katkı da bulunmuştur. Bu dönemdeki buluşlar;
Mimaride Süsleme
Mimaride Yapı Malzemeleri