Hz. Ömer Döneminde Müslüman Arapların Sasanilerin varlığına son vererek İran’a hâkim olmasıyla Türkler ile Müslüman Araplar tarihte ilk kez komşu olmuştur. Bu komşuluk, Türk İslam Tarihi temellerinin atılmasını sağlamıştır.
Hz. Osman Döneminde Hazarlar ile Araplar arasında bazı savaşlar yaşanmış ve bu savaşlar nedeniyle İslamiyet’in Kafkaslara girmesi gecikmiştir (Belencer Savaşı).
Türkler ile Araplar arasındaki mücadele Emeviler Döneminde de sürmüştür. Bu dönemde Türgişler Emevilerle mücadele ederek İslamiyet’in Orta Asya’ya girmesini geciktirmiştir (Vakatüş Şib/Geçit Savaşı, Su-lu Han).
Türkler ile Araplar arasındaki ilişkiler Abbasiler Döneminde daha olumlu gelişmiştir. Abbasilerin Emeviler tarafından izlenen Arap milliyetçiliği politikasını terk etmesi Türklerin İslamiyet’i benimsemesinde oldukça etkili olmuş ve Türkler Talas Savaşı’ndan sonra kitleler halinde İslamiyet’i kabul etmiştir.
Çin ve Abbasiler arasındaki Orta Asya’ya hâkim olma rekabeti
Tarafların İpek Yolu ticaretini ele geçirmek istemesi
Abbasilerin Orta Asya’ya İslamiyet’i yaymak istemesi
Talas Nehri yakınlarında, Çinlilerle Müslümanlar arasında yapılan savaşta Karluk Türkleri, Müslümanları desteklemiş ve bu desteğin sayesinde savaşı Müslümanlar kazanmıştır.
Orta Asya Çin hâkimiyetine girmekten kurtulmuştur.
Türkler ile Müslüman Araplar arasında ticari ilişkiler gelişmiştir.
Türklerin Araplar ile olan ilişkilerini geliştiren bu savaş Türklerin kitleler halinde İslamiyet’i kabul etmelerine yol açmıştır.
Dünya kültür tarihi açısından önemli kabul edilen kâğıt ve matbaa Çin’in dışında yayılmaya başlamıştır (evrensel sonuç).
Türk İslam Tarihi başlarken, bunda etkili olan şeylerden birisi, müslümanlar ile ticari ilişkilerin gelişmesi Türkler arasında tek tanrı inancının yaygın olması başta gelmektedir.
Türklerdeki cihan hâkimiyeti anlayışının İslamiyet’teki fetih-gaza anlayışı ile benzeşmesi
İslam dini ile eski Türk inançları arasında benzerlik bulunması (ahiret, cennet, cehennem inancı, kurban kesme gibi)
Abbasilerin izlediği hoşgörü politikası
İslamiyet daha geniş alanlara yayılmıştır.( Afganistan, Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Anadolu ve Balkanlar) İslamiyet’in yayıldığı sahalarda yeni Türk devletleri kurulmuştur.
Sünni Abbasi halifeliği Şiilere karşı korunmuştur.
Haçlılarla mücadele eden Türkler İslamiyet’i dış tehditlerden korumuştur.
Türkler büyük fikir, sanat ve bilim adamları yetiştirerek ölümsüz eserler meydana getirmişler ve uygarlığın ilerlemesine katkıda bulunmuşlardır.
İslamiyet’i devlet dini olarak benimseyen ilk Türk devleti İtil Bulgarlarıdır (Almış Han, İlteber, Yıltavar, Bilge Var, Cafer).
Orta Asyada İslamiyeti benimseyen ilk Türk devleti Karahanlılar olmuştur.