Türkiye Selçuklu Devletinin Yükseliş Dönemi
II. Kılıç Arslan (1155 – 1192)
Sultan Mesut ölünce II. Kılıç Arslan Elbistan’dan Konya’ya gelerek tahta çıktı.(1155) Rakip olarak gördüğü kardeşlerini bertaraf etti.
Taht kavgalarından yararlanan Bizans İmparatoru Manuel ile Musul Atabeyi Nurettin Zengi, Türkiye Selçuklularına karşı ittifak yaptılar.
Kilikya Ermenileri de Selçuklulara saldırdı.
Bizans ve Danişmetliler saldırıya geçtiler. II. Kılıç Arslan İstanbul’a giderek Bizans ile bir antlaşma yaptı. (Karşılıklı antlaşma, dayanışma)
Bu antlaşma ile batı sınırını güvenceye aldıktan sonra Anadolu birliğini sağlamaya başladı.
Kardeşi Şahin Şah’ın elinden Ankara ve dolaylarını aldı. Danişmetlilerden Elbistan, Darende ve Kayseri’yi aldı. Daha sonra Tokat, Niksar ve Sivas’ı aldı.
Mengücekoğullarını hakimiyet altına alarak Sakarya’dan Fırat’a kadar olan toprakları hakimiyet altına aldı.
Miryakefelon Savaşı (1176)
Türkiye Selçuklunun güçlenmesi ve Türkmenlerin saldırıları Bizans’la Türkiye Selçuklu Devletinin arasını açtı.
Bizans İmparatoru Türkleri tamamen yok etmek ve Anadolu’ya hakim olmak amacıyla bir ordu hazırlayarak harekete geçti.
Denizli yakınlarında Miryakefelon (Kumdalı) vadisinde Türkiye Selçuklu ordusu ile Bizans ordusu arasında yapılan savaşta Bizans ordusu bozguna uğradı.
Miryakefelon Zaferi Sonrası;
Malatya’yı alarak Danişmetlilere son verdi. (1178) Eyyubilerle iyi ilişkiler kurdu.
Çukurova’da Ermenilerin elinde bulunan kentleri ve kaleleri alarak sınırları Silifke’ye kadar genişletti. Batıda ise sınırları Denizli’ye kadar genişletti.
Hükümdarlığının son yıllarında II. Kılıç Arslan ülkeyi on bir oğlu arasında böldü. Bununla arasıra taht kavgaları çıktı kendisi zaman zaman bu kavgalara müdahale etti.
III. Haçlı seferi sonrası anadoluya yerleşmiş olan haçlıları F. Barbosa ile anlaşarak Haçlıları Anadolu’dan çıkarttı.
1192’de öldüğünde taht kavgaları devam ediyordu.
II. Kılıç Arslan;
Türkmenleri Anadolu’ya yerleştirdi.
Zamanında ilk defa gümüş para bastırdı.
Ticareti geliştirmek amacıyla ilk defa kervansaraylar yapıldı.
Türkiye Selçuklu Devletinin En Parlak Dönemi
– Kardeşleri ile mücadele etti.
– Bizans’la savaşarak Menderes Irmağına kadar olan yerleri ele geçirdi.
– Fakat bu mücadelelere esnasında II. Rükneddin Süleyman Şah Konya’yı alarak tahta çıktı. (1196)
– Keyhüsrev Bizans’a sığınmak zorunda kaldı.
II. Rükneddin Süleyman Şah (1196 – 1204)
İkinci I. Gıyasettin Keyhüsrev Dönemi (1204 – 1211)
I.İzzettin Keykavus (1211 – 1220)
Eyyubiler (1174 – 1250)
Kurucusu Selahattin Eyyubi’dir. Selahattin Eyyubi Fatimilere son vererek Mısır, Suriye ve Yemen olmak üzere bu devleti kurmuştur. Hıttin Savaşı (1187): Selahattin Eyyubi’nin Haçlılara karşı yaptığı ve Kudüs’ü geri aldığı savaştır. Bu Savaşla; 1) Selahattin Eyyubi İslam dünyasında ün kazanmıştır. 2) Ayrıca Kudüs’ün alınması III. Haçlı seferinin yapılmasına neden olmuştur. 3) Selahattin Eyyubi ölmeden önce topraklarını oğulları arasında paylaştırdı. Çıkan taht kavgaları sonucu komutanlardan Aybeg Eyyubileri ortadan kaldırdı.
|
I. Alaaddin Keykubad (1220 – 1237)
– Devletin en parlak dönemidir.
– Bu dönemde Moğol tehlikesi ortaya çıktı, sultan buna karşı tedbirler aldı. Moğollarla iyi geçinmeye başladı.
– Eyyubilerle dostluk antlaşması yaptı.
– Alanya’yı aldı. (1223) Burada Tersane yaptırdı.
– Sinop’ta inşa edilen bir donanmayı Kırım’a gönderdi Soğdak’ı aldı, Kırım içlerine ilerleyerek Kıpçak Beyleri ve Rus Knezlerini itaat altına aldı.
– Artukoğullarını hakimiyet altına aldı.
– 1228’de Mengüceklileri Türkiye Selçuklu Devletine kattı.
– Anadolu Türk Birliğini kurmaya çalıştı.
Yassı-Çimen Savaşı: Moğollardan kaçan Celalettin Harzemşah İran ve Azerbaycan’a yerleşti. Türkiye Selçuklu Topraklarına girdi. Ahlatı aldıktan sonra Sivas’a yürümeye başladı. Bu olay I. Allaaddin Keykubat’la Celalettin Harzemşah’ın arasının açılmasına sebep oldu.
İki Sultanın orduları Erzincan yakınlarında Yassı-Çimende karşı karşıya geldi. Celalettin Harzemşah’ın orduları bozguna uğradı. Erzurum ve Ahlat’ı I. Alladdin Keykubat geri aldı, Gürcü Krallığı Türkiye Selçuklularına bağlandı.
Harzemşahlar:
Harzem: Aral Gölünün Güneyindeki bölgeye tarihte Harzem denir. Bu bölgeyi yönetenlere Harzemşah denir. Bölgenin merkezi Gürgenç’tir. Anüs Tekin: Harzemşahların atasıdır. Melik Şah tarafından Harzem valiliğine atandı. Kutbettin Muhammed: Harzem valisidir. Anuş Tegin’in oğludur. Atsız: Kutbettin Muhammed’in oğludur. Devletin kurucusudur. İlk zamanlar Selçuklulara bağlı olarak kaldı, Katvan savaşından(1141) sonra bağımsızlığını ilan etti ise de başarılı olamadı. Sultan Sencer Oğuzlara esir düşünce bağımsızlığını ilan etti. Alaaddin Tekiş: Harzemşahlar onun zamanında gelişerek güçlendi. Celalettin Harzemşah: Moğollar ile mücadele etti fakat sonuç alamadı. Daha sonra Doğu Anadolu ve Azerbaycan’a yöneldi, Türkiye Selçuklu topraklarına saldırdı. Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat ile arası açıldı. Bunun üzerine Erzincan yakınlarında yapılan Yassı-Çemen Savaşında I. Alaaddin Keykubat Celalettin Harzemşah’ı yenilgiye uğrattı. (1231) Celalattin Harzemşah Doğu Anadolu’da gezinirken öldürüldü ve böylece Harzemşahlar dağıldı. |