1)- Ziya Gökalp’e göre; Töre kelimesinden gelir. Buna göre Türk demek “Türeli-Nizamlı, geleneklerine bağlı” demektir.
2)- Danimarkalı Bilgin WAMBERY’e göre Türemekten(Türük) gelir. Buna göre Türk demek TÜREMİŞ,ÇOĞALMIŞ demektir.
3)- Kaşgarlı Mahmut’un “Divan-ı Lügatıt Türk” adlı eserinde Türk demek “OLGUNLUK ÇAĞI” demektir.
4)- Köktürk, Uygur ve Karahanlı metinlerinde GÜÇLÜ, KUVVETLİ manasına geldiği kabul edilir.
5)- Çin kaynaklarında “miğfer”anlamında kullanılmıştır
Türk sözcüğünü devket adında ilk kez kullanan Köktürklerdir. Türk adına ilk kez II. Köktürk kağanlığı ve veziri adına dikilen Orhun Kitabelerinde rastlanır.
Türklerin il ana yurdu Orta Asya’dır.
Doğuda kingan dağları, kuzeyde Sibirya, batıda hazar denizi, güneyde Hindikuş ve Karanlık dağları ile çevrili olan bölgedir. Türklerin ilk ana yurdu Ural-Altay Dağları ve Hazar Denizi arasında kalan bölgede olduğu kabul edilir.
1-)- Nüfus artışı ve toprakların yetersiz kalışı,
2)-Olumsuz iklim şartları(Kuraklık, şiddetli kışlar)
3)- Kendi aralarında ve diğer kavimlerle olan mücadeleler
4)- Salgın hastalıklar
5)- Türklerin Cihan hakimiyeti düşüncesi(Güneşin doğduğu yerden, battığı yere kadar her yeri fethetme arzusu)
1)- Orta Asya kültür ve Medeniyeti dünyanın değişik bölgelerine taşınmıştır.
2)- Göç etmeyip, Orta Asya’da kalan Türkler, ilk Türk Devleti olan “Asya Hun Devleti” ni kurmuşlardır.
3)- Göç eden Türk boyları gittikleri yerlerde yeni Türk Devletleri kurarlarken, oralardaki bazı devletleri de yıktılar.
Kuzeye Gidenler; Sibirya’ya
Doğuya Gidenler; Çin ve Uzakdoğu ülkelerine
Güneye Gidenler; Hindistan, Afganistan ve Çin’e
Batıya Gidenler; İki yol izlememişlerdir. Bir kısmı Hazar Denizinin kuzeyinden Karadeniz’in kuzeyine ve Avrupa’ya; Diğer kısmı ise Hazar Denizinin güneyinden İran, Irak, Suriye, Mısır ve Anadolu’ya göç etmişlerdir.
– Kutlu ülke Ötüken merkez olmak üzere Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kurulmuştur.
– Hunlar’a ait ilk belge MÖ 318 yılına ait Hun prensleri ile Çin arasında yapılan bir antlaşmadır.
– M.Ö. III. Yüzyılın ikinci yarısında Hunlar, Çinlilere karşı büyük bir güç haline gelmişlerdir.
– Çinliler, Hun akınlarına engel olabilmek için kuzey sınırlarında bir duvar örmeye başlamışlardır. Bugün “Çin Seddi” diye bildiğimiz bu duvar M.Ö. 214 yılında tamamlanmıştır.
– Mete, Tunguzları, Yüeçiler’i ve Vusonlar’ı yendi.
– Çinlilerle mücadele eden Mete Han’ın asıl düşüncesi, Çin’i etkisiz hale getirmekti.Çin’i yıllık vergiye bağlayan Mete, gücünün sembolü olarak Çinli bir prensesle evlenmiştir.
– Kalabalık Çin nüfusu içinde Türklerin asimile olmasından çekinen Mete, Çinlilerle antlaşma yapmış ve onlarla dost kalmayı tercih etmiştir.(Mete ulusçu bir politika takip etmiş, vatan millet sevgisini ortaya koymuştur.)
*Mete Han’dan sonra Hunlar zayıflamıştır.
-İç mücadeleler ve Çin’in entrikaları
-İpek Yolunun elden çıkması
-Prensler arasındaki taht kavgaları
– Çin’in egemenliğine girmek isteyen Hohanyeh ile Çiçi arasındaki mücadele sonunda Hun devleti doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı.(MÖ l yy.)
– Hohan-yeh yönetimindeki Doğu Hunları Çin’in egemenliğine girdi. Batı Hunları ise Çin tarafından ortadan kaldırıldı.
– Çinin egemenliğinden kurtulan Doğu Hunları, MS 48 yılında Kuzey ve Güney Hunları olmak üzere ikiye ayrıldılar.
– Güney Hunları inin egemenliğini kabul ederken,Kuzey Hunları batıya doğru göç ettiler.Batıya doğru göç eden bu Türkler kavimler göçünü başlattılar.
-Türk soyundan olan bütün toplulukları kendi yönetimi altında toplamıştır.
-Tung-huların ısrarlı toprak istekleri karşısında “Toprak milletindir, onu kimse veremez.” diyerek ilk defa vatan ve millet sevgisini ortaya koymuştur.
-Çin’i mağlup etmesine rağmen Türklerin Çin’e yerleşmesine karşı çıkmış; Çin’den yıllık vergi almakla yetinmiştir.
-Günümüzde de pek çok devlet tarafından örnek alınan bir ordu sistemi kurmuştur (Onlu Sistem).
Bu dönemde, Çinlilerin propagandasıyla Hun beyleri birbirine düşmüştür.
Mete Han’ın ölümünden sonra yerine oğlu Ki-Ok geçti. Çin ile siyasi ve ekonomik ilişkileri geliştirmek için Çinli prensesle evlendi. Ancak bu çinin iç işlerine karışmasına sebep oldu. Ki-Ok un ölümünden sonra ülke Ho-Han-Yeh ve Çi-Çi arasında taht kavgaları yaşandı bunun üzerine çinin saldırıları sonucu ülke yok oldu.
NOT: Hunlar Anavatanda kurulan ve tarihi bilinen ilk Türk devletidir. Merkezleri Ötügen’dir. Tarihte ilk defa Türk birliğini kurmuşlardır. Yıkılışlarının en önemli sebebi iç mücadelelerdir. Siyasal hayatları iç mücadeleler içinde geçmiştir.