XVII. Yüzyılda Osmanlı Devletinde Kültür, Bilim, Sanat, Mimari ve Bilim

XVII. Yüzyılda Osmanlı Devletinde Kültür, Bilim, Sanat, Mimari ve Bilim

Her alanda olduğu gibi bilimde de durgunluk olmuştur. Buna rağmen bu dönemde önemli bilim adamları yetişmiştir. Bunlar arasında;

  • Koçi Bey; yazdığı Risalesi ile Osmanlı devletinde bilim hayatında duraklamanın sebeplerini, bu durumdan kurtulması için alınması gereken tedbirleri belirtmiştir. Koçi Bey Risalesini IV. Murat’a sunmuştur.
  • Katip Çelebi; Devrin en önemli bilim adamlarının başında gelmektedir. Tarih, Coğrafya, Bilim, bibliyografya alanında eserler vermiştir.

Eserleri;

  • Keşfü’z- Zunun; Bibliyografyadır.
  • Mizanül Hak Fi İhtiyaril Ehak (En doğrunun seçiminde hak terazisi);

Müspet bilimler ve felsefeyi savunmuştur,

  • Cihannüına; Coğrafya ve Kozınağrafyadan bahseder.
  • Fezleke-i Osmanî; Osmanlı tarihinden bahseder.

Tarihçileri;

  • Ramazan zade Mehmet Kutsi
  • Peçevi İbrahim Efendi
  • Katip Çelebi
  • Kara Çelebi zade Abdülaziz Efendi
  • Solakzade Mehmet Hemdemi
  • Müneccimbaşı Ahmet Dede
  • Mustafa Naiına; Osmanlı Devletinde ilk resmi tarihçidir. (Vaka-ı Nüvislik) Altı ciltlik Osmanlı tarihi yazmıştır. (Naiına Tarihi)

Coğrafyacıları;

  • Kâtip Çelebi
  • Evliya Çelebi; En önemli eseri “Seyahatname” 10 ciltten oluşur. Türk tarihi ve kültürünün önemli kaynakları arasında yer alır.

Tıp alanında;

  • Beyzade Mehmet Bin İbrahim
  • Siyahı zade Derviş.
  • Emir Çelebi

Bu yüzyılda Matematik alanında önemli bir gelişme olmamıştır.

Edebiyat

Divan Edebiyatı

Bu dönemde bir durgunluk olmuştur. Buna rağmen bu alanda şairler yetişmiştir. Bunlara en büyüğü “Nefi’dır. Bu şairler;

  • Nefî

Bu dönemin en büyük divan şairidir. Hicivleri ile meşhur olmuştur. Eseri Siham-ı Kaza dır. Padişahları ve sadrazamları eleştirmiştir.

  • Nabi
  • Yahya

Halk Edebiyatı

Halk edebiyatının klasik devridir. Halk şairlerin en güçlüleri bu dönemde yaşamıştır. Halk şiirinin nazım şekilleri bu dönemde ortaya çıkmıştır. Bunlar;

  • Gevheri
  • Karacaoğlan
  • Aşık Ömer

Tekke Edebiyatı

En önemli temsilcisi “Sinan-ı Ümmi”dir.

Daha sonraki yüzyıllarda Tekke edebiyatı divan edebiyatı ile iç içe yaşamıştır.

Hat

Güzel yazı yazına sanatına Hat denir. Bu iş ile uğraşan kimseye Hattat denir.

Türk yazı sanatı en parlak devrini Osmanlılar zamanında yaşamıştır.

 Hafız Osman; 17. yüzyılda yaşamıştır. Özellikle Kur’an-ı Kerim yazısını geliştirmiştir.

Müzik

17. Yüzyılın sonlarında Itri Efendi gibi büyük beste-kâr 17. Yüzyılın sonlarında Itri Efendi gibi büyük beste-kâr yetişmiştir. Bazı besteleri günümüze kadar gelmiştir.

42 adet bestesi vardır. Nevekar makamını bulmuştur.

Karacaoğlan: Halk ozanı.

Mimari

Mimar Sinan’ın öğrencileri bu dönemde eser vermeye başladılar. Bu dönemde de birçok eser yapıldı.

  • Sultan Ahmet Cami; I. Ahmet tarafından yaptırıldı. Mimari Sedefkar Mehmet Ağadır. Bu cami Şehzade caminden esinlenerek yapılmıştır.
  • Murat zamanında yapılan eserler
  • Revan Köşkü
  • Bağdat Köşkü
  • Niğde Bedesteni
  • Üsküdar Çinili Cami ve külliyesi
  • Konya Şerafettin Cami
  • Bayram paşa sıbyan mektebi, medresesi çeşmesi külliyesi
  • Yeni Cami; Şehzade caminden esinlenerek yapılmıştır. Mimar Davut Ağa başlatmış ve Dalgıç Ahmet Çavuş ve Mustafa Ağa tarafından tamamlanmıştır. IV. Mehmet zamanında yapıldı.

Mehmet zamanında yapılan diğer eserler;

  • Mısır Çarşısı
  • Hünkar Kasrı
  • Safranbolu Köprülü Mehmet Cami
  • İncesu Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Cami ve Kervansarayı
  • Bunlardan sonra yapılan eserler orijinal Ferman tan ziyade kopya eserler olmuştur.